Semestre | Oblig. | Option | Filières |
BA3 | x |
Cours | 2 hebdo |
Plan d'étude | Semestre | Oblig. | Option | Filières |
Sciences humaines et sociales 2018-19 | BA3 | x |
Cursus | Sem. | Type |
---|---|---|
Sciences humaines et sociales | BA3 | Opt. |
De 2001, l’Odyssée de l’espace (1968) à Avatar (2009), en passant par Star Wars (1977-1983), « Terminator » (1984-2015) et Matrix (1999-2003), le cinéma américain construit ses modèles de masculinité dominante à partir d’un rapport antagoniste à la technologie. Or cet état de fait - qui dépasse de beaucoup le genre de la science-fiction - s’avère paradoxal dans le cadre d’une institution aussi technicienne que l’industrie hollywoodienne. Comment expliquer en effet la propension de ces films à déprécier l’un des fondements les plus nécessaires de l’industrie qui les produit ? N’est-il pas en plus surprenant que pareille opposition se fasse à une époque où l’Américain blanc n’a jamais disposé d’autant de richesses matérielles et de ressources techniques ? Situé à la croisée des études filmiques et des études genre (gender studies), ce cours s’appuiera sur une approche socio-historique du genre afin, d’une part, d’analyser la masculinité des héros du cinéma américain en tant que construction (narrative, esthétique et politique) et, d’autre part, de discuter le rapport que ces figurations entretiennent avec l’imaginaire social de leur époque. Au travers de l’étude de réalisations aussi différentes que Duel (1971), Terminator (1984), WarGames (1983), L’Affaire Thomas Crown (1999), Matrix (1999) ou Gladiator (2000), on s’attachera à faire l’histoire de la masculinité américaine pendant « l’ère postindsutrielle ». Dans ce cours, qui s’appuiera sur des analyses de séquence détaillées, on veillera notamment à exposer les outils méthodologiques et théoriques qui permettent d’interroger la masculinité dans ses diverses dimensions.
cinéma américain - masculinité - études de genre (gender) - culture contemporaine - technologie - féminisme - récit - personnage - histoire - analyse de film - nouveaux médias
Cours ex-cathedra avec des analyses de séquences.
Le matériel (articles à lire, ppt, etc.) sont mis en ligne sur la page Moodle du cours.
Participation active au cours, notamment à travers des analyses de séquence communes.
Visionnement de films étudiés en cours.
Deux tests sous la forme d'une série de questions à développement portant sur :
- la problématique générale du cours et ses enjeux ;
- l'explication d'une notion théorique liée à l'étude de films sous l'angle du genre (gender) ;
- l'analyse d'un extrait de film montré durant le test à trois reprises.
BIBLIOGRAPHIE SELECTIVE (une bibliographique complète sera distribuée en cours)
- COURCOUX, Charles-Antoine, Des machines et des hommes. Masculinité et technologie dans le cinéma américain contemporain, Collection Emprise de vue, Genève, Georg éditeur, 2017.
- JEFFORDS, Susan, Hard Bodies. Hollywood Masculinity in the Reagan Era, New Brunswick, Rugters University Press, 1994.
- TRAUBE, Elizabeth G., Dreaming Identities: Class, Gender and Generation in 1980s Hollywood Film, Boulder and Oxford, Westview Press, 1992.
- DORLIN, Elsa, Sexe, genre et sexualités, Paris, Presses Universitaires de France, 2008.
- HARK, Rae (dir.), Screening the Male: Exploring Masculinities in Hollywood Cinema, London, New York, Routledge, 1993.
- CONNELL, Robert, Masculinitiés : Enjeux sociaux de l’hégémonie, Paris, Editions Amsterdam, 2014 [1995].
Pas de polycopié.
optionnel
optionnel
Cours
Lecture
Heure(s) hebdo x 14 semaines
Hour(s) per week x 14 weeks
H hebdo
H hebdo
Pendant le semestre
During the semester
Session hiver
Session winter
HIV
HIV
BALISES_TEXTES
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
BaliseJS_fin
Balise_debut
Balise_fin
FO_debut
FO_fin
HTML_debut
HTML_fin
JS_debut
JS_fin
BALISE_BOLD
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5bb\x5d
BaliseJS_fin
\x5b\x2fb\x5d
Balise_debut
[b]
Balise_fin
[/b]
FO_debut
font-weight=bold
FO_fin
font-weight=normal
HTML_debut
<b>
HTML_fin
</b>
JS_debut
\x3cb\x3e
JS_fin
\x3c\x2fb\x3e
BALISE_ITALIC
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5bi\x5d
BaliseJS_fin
\x5b\x2fi\x5d
Balise_debut
[i]
Balise_fin
[/i]
FO_debut
font-style=italic
FO_fin
font-style=normal
HTML_debut
<i>
HTML_fin
</i>
JS_debut
\x3ci\x3e
JS_fin
\x3c\x2fi\x3e
BALISE_RED
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5bred\x5d
BaliseJS_fin
\x5b\x2fred\x5d
Balise_debut
[red]
Balise_fin
[/red]
FO_debut
color=#990033
FO_fin
color=black
HTML_debut
<span style="color:#990033;">
HTML_fin
</span>
JS_debut
\x3cspan style="color:#990033;"\x3e
JS_fin
\x3c\x2fspan\x3e
BALISE_TAB
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5btab\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[tab]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=        
FO_fin
HTML_debut
<img src="/images/gestacplus/base/pixel.gif" width="40" height="1"/>
HTML_fin
JS_debut
\x3cimg src="\x2fimages\x2fgestacplus\x2fbase\x2fpixel.gif" width="40" height="1"\x2f\x3e
JS_fin
BALISE_LIST
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5bli\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[li]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=•  
FO_fin
HTML_debut
•  
HTML_fin
JS_debut
\x26#x2022;\x26#160;\x26#160;
JS_fin
CODE5045487
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5b\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[]
Balise_fin
FO_debut
[inline]= 
FO_fin
HTML_debut
 
HTML_fin
JS_debut
\x26#160;
JS_fin
BALISE_GREEN
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5bgreen\x5d
BaliseJS_fin
\x5b\x2fgreen\x5d
Balise_debut
[green]
Balise_fin
[/green]
FO_debut
color=#008000
FO_fin
color=black
HTML_debut
<span style="color:#008000;">
HTML_fin
</span>
JS_debut
\x3cspan style="color:#008000;"\x3e
JS_fin
\x3c\x2fspan\x3e
CODE7508550
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5bblue\x5d
BaliseJS_fin
\x5b\x2fblue\x5d
Balise_debut
[blue]
Balise_fin
[/blue]
FO_debut
color=#0080FF
FO_fin
color=black
HTML_debut
<span style="color:#0080FF;">
HTML_fin
</span>
JS_debut
\x3cspan style="color:#0080FF;"\x3e
JS_fin
\x3c\x2fspan\x3e
BALISE_COURIER
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5bcourier\x5d
BaliseJS_fin
\x5b\x2fcourier\x5d
Balise_debut
[courier]
Balise_fin
[/courier]
FO_debut
font-family=Courier
FO_fin
font-family=
HTML_debut
<font style="font-family:Courier;">
HTML_fin
</font>
JS_debut
\x3cfont style="font-family:Courier;"\x3e
JS_fin
\x3c\x2ffont\x3e
BALISE_SIZE20
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5b20\x5d
BaliseJS_fin
\x5b\x2f20\x5d
Balise_debut
[20]
Balise_fin
[/20]
FO_debut
font-size=20pt
FO_fin
font-size=
HTML_debut
<font style="font-size:20pt;">
HTML_fin
</font>
JS_debut
\x3cfont style="font-size:20pt;"\x3e
JS_fin
\x3c\x2ffont\x3e
BALISE_SIZE16
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5b16\x5d
BaliseJS_fin
\x5b\x2f16\x5d
Balise_debut
[16]
Balise_fin
[/16]
FO_debut
font-size=16pt
FO_fin
font-size=
HTML_debut
<font style="font-size:16pt;">
HTML_fin
</font>
JS_debut
\x3cfont style="font-size:16pt;"\x3e
JS_fin
\x3c\x2ffont\x3e
BALISE_SIZE12
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5b12\x5d
BaliseJS_fin
\x5b\x2f12\x5d
Balise_debut
[12]
Balise_fin
[/12]
FO_debut
font-size=12pt
FO_fin
font-size=
HTML_debut
<font style="font-size:12pt;">
HTML_fin
</font>
JS_debut
\x3cfont style="font-size:12pt;"\x3e
JS_fin
\x3c\x2ffont\x3e
BALISE_SIZE8
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5b8\x5d
BaliseJS_fin
\x5b\x2f8\x5d
Balise_debut
[8]
Balise_fin
[/8]
FO_debut
font-size=8pt
FO_fin
font-size=
HTML_debut
<font style="font-size:8pt;">
HTML_fin
</font>
JS_debut
\x3cfont style="font-size:8pt;"\x3e
JS_fin
\x3c\x2ffont\x3e
BALISE_BLACKBACK
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5bblackback\x5d
BaliseJS_fin
\x5b\x2fblackback\x5d
Balise_debut
[blackback]
Balise_fin
[/blackback]
FO_debut
background-color=black
FO_fin
background-color=white
HTML_debut
<span style="background-color:black;">
HTML_fin
</span>
JS_debut
\x3cspan style="background-color:black;"\x3e
JS_fin
\x3c\x2fspan\x3e
BALISE_WHITE
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5bwhite\x5d
BaliseJS_fin
\x5b\x2fwhite\x5d
Balise_debut
[white]
Balise_fin
[/white]
FO_debut
color=white
FO_fin
color=black
HTML_debut
<span style="color:white;">
HTML_fin
</span>
JS_debut
\x3cspan style="color:white;"\x3e
JS_fin
\x3c\x2fspan\x3e
CODE47534071
BOOLEAN_Symbol
1
BaliseJS_debut
\x5bbeta\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[beta]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=β
FO_fin
HTML_debut
β
HTML_fin
JS_debut
\x26#946;
JS_fin
CODE47534435
BOOLEAN_Symbol
1
BaliseJS_debut
\x5balpha\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[alpha]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=α
FO_fin
HTML_debut
α
HTML_fin
JS_debut
\x26#945;
JS_fin
CODE47551722
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5bsub\x5d
BaliseJS_fin
\x5b\x2fsub\x5d
Balise_debut
[sub]
Balise_fin
[/sub]
FO_debut
vertical-align=sub
FO_fin
vertical-align=baseline
HTML_debut
<sub>
HTML_fin
</sub>
JS_debut
\x3csub\x3e
JS_fin
\x3c\x2fsub\x3e
CODE48535424
BOOLEAN_Symbol
1
BaliseJS_debut
\x5bLAMBDA\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[LAMBDA]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=Λ
FO_fin
HTML_debut
Λ
HTML_fin
JS_debut
\x26#923;
JS_fin
CODE48535666
BOOLEAN_Symbol
1
BaliseJS_debut
\x5blambda\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[lambda]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=λ
FO_fin
HTML_debut
λ
HTML_fin
JS_debut
\x26#955;
JS_fin
CODE47551793
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5bsup\x5d
BaliseJS_fin
\x5b\x2fsup\x5d
Balise_debut
[sup]
Balise_fin
[/sup]
FO_debut
vertical-align=super
FO_fin
vertical-align=baseline
HTML_debut
<sup>
HTML_fin
</sup>
JS_debut
\x3csup\x3e
JS_fin
\x3c\x2fsup\x3e
CODE56031535
BOOLEAN_Symbol
1
BaliseJS_debut
\x5bdelta\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[delta]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=δ
FO_fin
HTML_debut
δ
HTML_fin
JS_debut
\x26#948;
JS_fin
CODE56073309
BOOLEAN_Symbol
1
BaliseJS_debut
\x5bpi\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[pi]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=π
FO_fin
HTML_debut
π
HTML_fin
JS_debut
\x26#960;
JS_fin
CODE56074095
BOOLEAN_Symbol
1
BaliseJS_debut
\x5bDELTA\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[DELTA]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=Δ
FO_fin
HTML_debut
Δ
HTML_fin
JS_debut
\x26#916;
JS_fin
CODE56074172
BOOLEAN_Symbol
1
BaliseJS_debut
\x5bMU\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[MU]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=Μ
FO_fin
HTML_debut
Μ
HTML_fin
JS_debut
\x26#924;
JS_fin
CODE56074264
BOOLEAN_Symbol
1
BaliseJS_debut
\x5bPI\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[PI]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=Π
FO_fin
HTML_debut
Π
HTML_fin
JS_debut
\x26#928;
JS_fin
CODE56074328
BOOLEAN_Symbol
1
BaliseJS_debut
\x5bSIGMA\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[SIGMA]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=Σ
FO_fin
HTML_debut
Σ
HTML_fin
JS_debut
\x26#931;
JS_fin
CODE56075056
BOOLEAN_Symbol
1
BaliseJS_debut
\x5bALPHA\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[ALPHA]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=Α
FO_fin
HTML_debut
Α
HTML_fin
JS_debut
\x26#913;
JS_fin
CODE56075186
BOOLEAN_Symbol
1
BaliseJS_debut
\x5bBETA\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[BETA]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=Β
FO_fin
HTML_debut
Β
HTML_fin
JS_debut
\x26#914;
JS_fin
BALISE_SYMBOL
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5bsymbol\x5d
BaliseJS_fin
\x5b\x2fsymbol\x5d
Balise_debut
[symbol]
Balise_fin
[/symbol]
FO_debut
font-family=Symbol
FO_fin
font-family=
HTML_debut
<font style="font-family:Symbol;">
HTML_fin
</font>
JS_debut
\x3cfont style="font-family:Symbol;"\x3e
JS_fin
\x3c\x2ffont\x3e
CODE56072935
BOOLEAN_Symbol
1
BaliseJS_debut
\x5bmu\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[mu]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=μ
FO_fin
HTML_debut
μ
HTML_fin
JS_debut
\x26#956;
JS_fin
CODE56073842
BOOLEAN_Symbol
1
BaliseJS_debut
\x5bsigma\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[sigma]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=σ
FO_fin
HTML_debut
σ
HTML_fin
JS_debut
\x26#963;
JS_fin
CODE68199232
BOOLEAN_Symbol
1
BaliseJS_debut
\x5bphi\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[phi]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=φ
FO_fin
HTML_debut
φ
HTML_fin
JS_debut
\x26#966;
JS_fin
CODE68199285
BOOLEAN_Symbol
1
BaliseJS_debut
\x5bPHI\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[PHI]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=Φ
FO_fin
HTML_debut
Φ
HTML_fin
JS_debut
\x26#934;
JS_fin
CODE68199991
BOOLEAN_Symbol
1
BaliseJS_debut
\x5bgamma\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[gamma]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=γ
FO_fin
HTML_debut
γ
HTML_fin
JS_debut
\x26#947;
JS_fin
CODE68200031
BOOLEAN_Symbol
1
BaliseJS_debut
\x5bGAMMA\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[GAMMA]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=Γ
FO_fin
HTML_debut
Γ
HTML_fin
JS_debut
\x26#915;
JS_fin
CODE68200077
BOOLEAN_Symbol
1
BaliseJS_debut
\x5bomega\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[omega]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=ω
FO_fin
HTML_debut
ω
HTML_fin
JS_debut
\x26#969;
JS_fin
CODE68200150
BOOLEAN_Symbol
1
BaliseJS_debut
\x5bOMEGA\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[OMEGA]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=Ω
FO_fin
HTML_debut
Ω
HTML_fin
JS_debut
\x26#937;
JS_fin
CODE72092691
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5beta\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[eta]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=η
FO_fin
HTML_debut
η
HTML_fin
JS_debut
\x26#951;
JS_fin
CODE72092805
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5bETA\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[ETA]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=Η
FO_fin
HTML_debut
Η
HTML_fin
JS_debut
\x26#919;
JS_fin
BALISE_SOULIGNER
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5bu\x5d
BaliseJS_fin
\x5b\x2fu\x5d
Balise_debut
[u]
Balise_fin
[/u]
FO_debut
text-decoration=underline
FO_fin
text-decoration=none
HTML_debut
<u>
HTML_fin
</u>
JS_debut
\x3cu\x3e
JS_fin
\x3c\x2fu\x3e
CODE72092388
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5bpsi\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[psi]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=ψ
FO_fin
HTML_debut
ψ
HTML_fin
JS_debut
\x26#968;
JS_fin
CODE72092541
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5bPSI\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[PSI]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=Ψ
FO_fin
HTML_debut
Ψ
HTML_fin
JS_debut
\x26#936;
JS_fin
CODE140502511
BOOLEAN_Symbol
1
BaliseJS_debut
\x5brho\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[rho]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=ρ
FO_fin
HTML_debut
ρ
HTML_fin
JS_debut
\x26#961;
JS_fin
CODE140504636
BOOLEAN_Symbol
1
BaliseJS_debut
\x5bRHO\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[RHO]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=Ρ
FO_fin
HTML_debut
Ρ
HTML_fin
JS_debut
\x26#929;
JS_fin
CODE148292791
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5bepsilon\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[epsilon]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=ε
FO_fin
HTML_debut
ε
HTML_fin
JS_debut
\x26#949;
JS_fin
CODE169976220
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5blig\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[lig]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=›  
FO_fin
HTML_debut
›  
HTML_fin
JS_debut
\x26#x203A;\x26#160;\x26#160;
JS_fin
CODE148292899
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5bEPSILON\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[EPSILON]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=Ε
FO_fin
HTML_debut
Ε
HTML_fin
JS_debut
\x26#917;
JS_fin
BALISETXT_SAUT
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5bbr\x2f\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[br/]
Balise_fin
FO_debut
FO_fin
HTML_debut
<br/>
HTML_fin
JS_debut
\x3cbr\x2f\x3e
JS_fin