Semestre | Oblig. | Option | Filières |
BA6 | x |
Cours | 2 hebdo |
Plan d'étude | Semestre | Oblig. | Option | Filières |
Sciences humaines et sociales 2021-22 | BA6 | x |
Cursus | Sem. | Type |
---|---|---|
Sciences humaines et sociales | BA6 | Obl. |
Le paradigme de durabilité prend des visages et se déploie selon une variété de méthodes et d’approches, plus ou moins critiques et radicales, qui composent quelque chose comme des « cultures » et « modes de vie de la durabilité ». Ces cultures et modes de vie questionnent et mettent à l’épreuve conjointement l’économie et l’environnement. Ainsi, un gros éventail de thèmes sont en lien avec le principe de durabilité comme l’économie verte, l’énergie renouvelable, l’alimentation bio, la préservation de la biodiversité, les changements des comportements de mobilité, la croissance soutenable, la décroissance, la transition écologique, le « Green New Deal », le « Green washing », et cetera… Toutefois, au-delà de l’imbrication de la dimension économique et environnementale, qu’en est-il de la dimension sociale ?
Il s’agira dans ce cours d’étudier les diverses compréhensions de la durabilité mobilisées par ces approches pour ensuite en analyser les conséquences sociales et politiques, lorsqu’elles sont mises en œuvre et si elles sont mises en œuvre. Interroger la perspective de la durabilité d’un point de vue sociologique nous permettra d’examiner les interactions entre la sphère économique, la sphère écologique et la sphère sociale. Ces interactions mobilisent des concepts forts comme responsabilité, équité, éthique et capacités, et il s’agira dans ce cours d’en saisir les conséquences. Nous verrons que les politiques de la durabilité peuvent engendrer des conséquences sociales indésirables telles que l’exclusion, le renforcement des inégalités dans le marché du travail, la fragilisation des identités et l’augmentation des vulnérabilités de certaines minorités sociales.
Pour suivre les déclinaisons de la durabilité, ce cours proposera un volet empirique visant à analyser une multitude d’actions et de pratiques, des démarches publicitaires de « Green Washing » jusqu’aux mobilisations écologiques les plus récentes (Grève du climat, slow food, etc.).
Durabilité sociale - inégalités - capacités - éthique de la responsabilité
POLY-perspective :
https://www.epfl.ch/schools/cdh/fr/la-vision-du-cdh-poly-perspective/
Cours ex-cathedra, travail en groupe et présentation, projection et discussion de films (et autres supports vidéo), lectures obligatoires.
Ce cours se présente sous une triple forme :
a) un enseignement théorique général assuré par l’enseignante ;
b) un enseignement par cas avec des expert·e·s invitée·s et sur lesquels les étudiant·e·s, réparti·e·s en plusieurs groupes, seront amené·e·s à produire leur propre analyse et à la présenter en plénum ;
c) des séances ateliers organisées en groupes d'étudiant·e·s sur des thématiques concrètes.
Présentation orale d'un travail de groupe et un rendu écrit en fin de semestre.
La présentation orale portant sur l'étude d'un cas et la rédaction d'un petit rapport en fin du semestre ; l'exposé, suivi par une discussion, vérifiera la capacité à conduire l'examen critique d'un cas.
La note finale prendra pour base :
i) la présentation faite en classe, et
ii) le rapport écrit de fin de semestre.
Latour Bruno, Où atterrir ? Comment s’orienter en politique, Paris, La Découverte, 2017.
Scranton Roy, Learning to Die in the Anthropocene, City Lights, San Francisco, 2015.
Moore Jason, Capitalism in the Web of Life. Ecology and the Accumulation of Capital, New York (N. Y.), Verso, 2015.
Rosa, Hartmut, Aliénation et accélération –Vers une théorie critique de la modernité tardive, Paris, La Découverte, 2014 (or. 2012).
Flipo, Fabrice, Le développement durable, Bréal, 2014.
Escobar, Arturo, Sentir-penser avec la Terre, Une écologie au-delà de l'Occident, Paris, seuil, 2018.
Fressoz, Jean-Baptiste & Bonneuil Christophe, L'évènement anthropocène. La Terre, l'histoire et nous, Points, 2016.
ESPRIT, Habiter la Terre autrement, n° 420, Décembre 2015.
Charbonnier Pierre, « Splendeurs et misères de la collapsologie. Les impensés du survivalisme de gauche », Revue du Crieur, 2019/2 (N° 13), p. 88-95.
Fressoz Jean-Baptiste, « La désinhibition moderne: pour une histoire politique de l’anthropocène », ArtefaCToS, vol. 4, n.º 1, Décembre 2011, pp. 67-84.
Laurent de Sutter (dir.), Accélération !, Paris, PUF, collection « Perspectives critiques », 2016.
obligatoire
obligatoire
Cours
Lecture
Heure(s) hebdo x 14 semaines
Hour(s) per week x 14 weeks
H hebdo
H hebdo
Pendant le semestre
During the semester
Session été
Session summer
ETE
ETE
BALISES_TEXTES
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
BaliseJS_fin
Balise_debut
Balise_fin
FO_debut
FO_fin
HTML_debut
HTML_fin
JS_debut
JS_fin
BALISE_BOLD
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5bb\x5d
BaliseJS_fin
\x5b\x2fb\x5d
Balise_debut
[b]
Balise_fin
[/b]
FO_debut
font-weight=bold
FO_fin
font-weight=normal
HTML_debut
<b>
HTML_fin
</b>
JS_debut
\x3cb\x3e
JS_fin
\x3c\x2fb\x3e
BALISE_ITALIC
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5bi\x5d
BaliseJS_fin
\x5b\x2fi\x5d
Balise_debut
[i]
Balise_fin
[/i]
FO_debut
font-style=italic
FO_fin
font-style=normal
HTML_debut
<i>
HTML_fin
</i>
JS_debut
\x3ci\x3e
JS_fin
\x3c\x2fi\x3e
BALISE_RED
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5bred\x5d
BaliseJS_fin
\x5b\x2fred\x5d
Balise_debut
[red]
Balise_fin
[/red]
FO_debut
color=#990033
FO_fin
color=black
HTML_debut
<span style="color:#990033;">
HTML_fin
</span>
JS_debut
\x3cspan style="color:#990033;"\x3e
JS_fin
\x3c\x2fspan\x3e
BALISE_TAB
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5btab\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[tab]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=        
FO_fin
HTML_debut
<img src="/images/gestacplus/base/pixel.gif" width="40" height="1"/>
HTML_fin
JS_debut
\x3cimg src="\x2fimages\x2fgestacplus\x2fbase\x2fpixel.gif" width="40" height="1"\x2f\x3e
JS_fin
BALISE_LIST
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5bli\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[li]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=•  
FO_fin
HTML_debut
•  
HTML_fin
JS_debut
\x26#x2022;\x26#160;\x26#160;
JS_fin
CODE5045487
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5b\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[]
Balise_fin
FO_debut
[inline]= 
FO_fin
HTML_debut
 
HTML_fin
JS_debut
\x26#160;
JS_fin
BALISE_GREEN
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5bgreen\x5d
BaliseJS_fin
\x5b\x2fgreen\x5d
Balise_debut
[green]
Balise_fin
[/green]
FO_debut
color=#008000
FO_fin
color=black
HTML_debut
<span style="color:#008000;">
HTML_fin
</span>
JS_debut
\x3cspan style="color:#008000;"\x3e
JS_fin
\x3c\x2fspan\x3e
CODE7508550
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5bblue\x5d
BaliseJS_fin
\x5b\x2fblue\x5d
Balise_debut
[blue]
Balise_fin
[/blue]
FO_debut
color=#0080FF
FO_fin
color=black
HTML_debut
<span style="color:#0080FF;">
HTML_fin
</span>
JS_debut
\x3cspan style="color:#0080FF;"\x3e
JS_fin
\x3c\x2fspan\x3e
BALISE_COURIER
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5bcourier\x5d
BaliseJS_fin
\x5b\x2fcourier\x5d
Balise_debut
[courier]
Balise_fin
[/courier]
FO_debut
font-family=Courier
FO_fin
font-family=
HTML_debut
<font style="font-family:Courier;">
HTML_fin
</font>
JS_debut
\x3cfont style="font-family:Courier;"\x3e
JS_fin
\x3c\x2ffont\x3e
BALISE_SIZE20
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5b20\x5d
BaliseJS_fin
\x5b\x2f20\x5d
Balise_debut
[20]
Balise_fin
[/20]
FO_debut
font-size=20pt
FO_fin
font-size=
HTML_debut
<font style="font-size:20pt;">
HTML_fin
</font>
JS_debut
\x3cfont style="font-size:20pt;"\x3e
JS_fin
\x3c\x2ffont\x3e
BALISE_SIZE16
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5b16\x5d
BaliseJS_fin
\x5b\x2f16\x5d
Balise_debut
[16]
Balise_fin
[/16]
FO_debut
font-size=16pt
FO_fin
font-size=
HTML_debut
<font style="font-size:16pt;">
HTML_fin
</font>
JS_debut
\x3cfont style="font-size:16pt;"\x3e
JS_fin
\x3c\x2ffont\x3e
BALISE_SIZE12
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5b12\x5d
BaliseJS_fin
\x5b\x2f12\x5d
Balise_debut
[12]
Balise_fin
[/12]
FO_debut
font-size=12pt
FO_fin
font-size=
HTML_debut
<font style="font-size:12pt;">
HTML_fin
</font>
JS_debut
\x3cfont style="font-size:12pt;"\x3e
JS_fin
\x3c\x2ffont\x3e
BALISE_SIZE8
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5b8\x5d
BaliseJS_fin
\x5b\x2f8\x5d
Balise_debut
[8]
Balise_fin
[/8]
FO_debut
font-size=8pt
FO_fin
font-size=
HTML_debut
<font style="font-size:8pt;">
HTML_fin
</font>
JS_debut
\x3cfont style="font-size:8pt;"\x3e
JS_fin
\x3c\x2ffont\x3e
BALISE_BLACKBACK
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5bblackback\x5d
BaliseJS_fin
\x5b\x2fblackback\x5d
Balise_debut
[blackback]
Balise_fin
[/blackback]
FO_debut
background-color=black
FO_fin
background-color=white
HTML_debut
<span style="background-color:black;">
HTML_fin
</span>
JS_debut
\x3cspan style="background-color:black;"\x3e
JS_fin
\x3c\x2fspan\x3e
BALISE_WHITE
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5bwhite\x5d
BaliseJS_fin
\x5b\x2fwhite\x5d
Balise_debut
[white]
Balise_fin
[/white]
FO_debut
color=white
FO_fin
color=black
HTML_debut
<span style="color:white;">
HTML_fin
</span>
JS_debut
\x3cspan style="color:white;"\x3e
JS_fin
\x3c\x2fspan\x3e
CODE47534071
BOOLEAN_Symbol
1
BaliseJS_debut
\x5bbeta\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[beta]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=β
FO_fin
HTML_debut
β
HTML_fin
JS_debut
\x26#946;
JS_fin
CODE47534435
BOOLEAN_Symbol
1
BaliseJS_debut
\x5balpha\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[alpha]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=α
FO_fin
HTML_debut
α
HTML_fin
JS_debut
\x26#945;
JS_fin
CODE47551722
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5bsub\x5d
BaliseJS_fin
\x5b\x2fsub\x5d
Balise_debut
[sub]
Balise_fin
[/sub]
FO_debut
vertical-align=sub
FO_fin
vertical-align=baseline
HTML_debut
<sub>
HTML_fin
</sub>
JS_debut
\x3csub\x3e
JS_fin
\x3c\x2fsub\x3e
CODE48535424
BOOLEAN_Symbol
1
BaliseJS_debut
\x5bLAMBDA\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[LAMBDA]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=Λ
FO_fin
HTML_debut
Λ
HTML_fin
JS_debut
\x26#923;
JS_fin
CODE48535666
BOOLEAN_Symbol
1
BaliseJS_debut
\x5blambda\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[lambda]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=λ
FO_fin
HTML_debut
λ
HTML_fin
JS_debut
\x26#955;
JS_fin
CODE47551793
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5bsup\x5d
BaliseJS_fin
\x5b\x2fsup\x5d
Balise_debut
[sup]
Balise_fin
[/sup]
FO_debut
vertical-align=super
FO_fin
vertical-align=baseline
HTML_debut
<sup>
HTML_fin
</sup>
JS_debut
\x3csup\x3e
JS_fin
\x3c\x2fsup\x3e
CODE56031535
BOOLEAN_Symbol
1
BaliseJS_debut
\x5bdelta\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[delta]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=δ
FO_fin
HTML_debut
δ
HTML_fin
JS_debut
\x26#948;
JS_fin
CODE56073309
BOOLEAN_Symbol
1
BaliseJS_debut
\x5bpi\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[pi]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=π
FO_fin
HTML_debut
π
HTML_fin
JS_debut
\x26#960;
JS_fin
CODE56074095
BOOLEAN_Symbol
1
BaliseJS_debut
\x5bDELTA\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[DELTA]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=Δ
FO_fin
HTML_debut
Δ
HTML_fin
JS_debut
\x26#916;
JS_fin
CODE56074172
BOOLEAN_Symbol
1
BaliseJS_debut
\x5bMU\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[MU]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=Μ
FO_fin
HTML_debut
Μ
HTML_fin
JS_debut
\x26#924;
JS_fin
CODE56074264
BOOLEAN_Symbol
1
BaliseJS_debut
\x5bPI\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[PI]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=Π
FO_fin
HTML_debut
Π
HTML_fin
JS_debut
\x26#928;
JS_fin
CODE56074328
BOOLEAN_Symbol
1
BaliseJS_debut
\x5bSIGMA\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[SIGMA]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=Σ
FO_fin
HTML_debut
Σ
HTML_fin
JS_debut
\x26#931;
JS_fin
CODE56075056
BOOLEAN_Symbol
1
BaliseJS_debut
\x5bALPHA\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[ALPHA]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=Α
FO_fin
HTML_debut
Α
HTML_fin
JS_debut
\x26#913;
JS_fin
CODE56075186
BOOLEAN_Symbol
1
BaliseJS_debut
\x5bBETA\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[BETA]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=Β
FO_fin
HTML_debut
Β
HTML_fin
JS_debut
\x26#914;
JS_fin
BALISE_SYMBOL
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5bsymbol\x5d
BaliseJS_fin
\x5b\x2fsymbol\x5d
Balise_debut
[symbol]
Balise_fin
[/symbol]
FO_debut
font-family=Symbol
FO_fin
font-family=
HTML_debut
<font style="font-family:Symbol;">
HTML_fin
</font>
JS_debut
\x3cfont style="font-family:Symbol;"\x3e
JS_fin
\x3c\x2ffont\x3e
CODE56072935
BOOLEAN_Symbol
1
BaliseJS_debut
\x5bmu\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[mu]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=μ
FO_fin
HTML_debut
μ
HTML_fin
JS_debut
\x26#956;
JS_fin
CODE56073842
BOOLEAN_Symbol
1
BaliseJS_debut
\x5bsigma\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[sigma]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=σ
FO_fin
HTML_debut
σ
HTML_fin
JS_debut
\x26#963;
JS_fin
CODE68199232
BOOLEAN_Symbol
1
BaliseJS_debut
\x5bphi\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[phi]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=φ
FO_fin
HTML_debut
φ
HTML_fin
JS_debut
\x26#966;
JS_fin
CODE68199285
BOOLEAN_Symbol
1
BaliseJS_debut
\x5bPHI\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[PHI]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=Φ
FO_fin
HTML_debut
Φ
HTML_fin
JS_debut
\x26#934;
JS_fin
CODE68199991
BOOLEAN_Symbol
1
BaliseJS_debut
\x5bgamma\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[gamma]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=γ
FO_fin
HTML_debut
γ
HTML_fin
JS_debut
\x26#947;
JS_fin
CODE68200031
BOOLEAN_Symbol
1
BaliseJS_debut
\x5bGAMMA\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[GAMMA]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=Γ
FO_fin
HTML_debut
Γ
HTML_fin
JS_debut
\x26#915;
JS_fin
CODE68200077
BOOLEAN_Symbol
1
BaliseJS_debut
\x5bomega\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[omega]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=ω
FO_fin
HTML_debut
ω
HTML_fin
JS_debut
\x26#969;
JS_fin
CODE68200150
BOOLEAN_Symbol
1
BaliseJS_debut
\x5bOMEGA\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[OMEGA]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=Ω
FO_fin
HTML_debut
Ω
HTML_fin
JS_debut
\x26#937;
JS_fin
CODE72092691
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5beta\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[eta]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=η
FO_fin
HTML_debut
η
HTML_fin
JS_debut
\x26#951;
JS_fin
CODE72092805
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5bETA\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[ETA]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=Η
FO_fin
HTML_debut
Η
HTML_fin
JS_debut
\x26#919;
JS_fin
BALISE_SOULIGNER
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5bu\x5d
BaliseJS_fin
\x5b\x2fu\x5d
Balise_debut
[u]
Balise_fin
[/u]
FO_debut
text-decoration=underline
FO_fin
text-decoration=none
HTML_debut
<u>
HTML_fin
</u>
JS_debut
\x3cu\x3e
JS_fin
\x3c\x2fu\x3e
CODE72092388
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5bpsi\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[psi]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=ψ
FO_fin
HTML_debut
ψ
HTML_fin
JS_debut
\x26#968;
JS_fin
CODE72092541
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5bPSI\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[PSI]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=Ψ
FO_fin
HTML_debut
Ψ
HTML_fin
JS_debut
\x26#936;
JS_fin
CODE140502511
BOOLEAN_Symbol
1
BaliseJS_debut
\x5brho\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[rho]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=ρ
FO_fin
HTML_debut
ρ
HTML_fin
JS_debut
\x26#961;
JS_fin
CODE140504636
BOOLEAN_Symbol
1
BaliseJS_debut
\x5bRHO\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[RHO]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=Ρ
FO_fin
HTML_debut
Ρ
HTML_fin
JS_debut
\x26#929;
JS_fin
CODE148292791
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5bepsilon\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[epsilon]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=ε
FO_fin
HTML_debut
ε
HTML_fin
JS_debut
\x26#949;
JS_fin
CODE169976220
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5blig\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[lig]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=›  
FO_fin
HTML_debut
›  
HTML_fin
JS_debut
\x26#x203A;\x26#160;\x26#160;
JS_fin
CODE148292899
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5bEPSILON\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[EPSILON]
Balise_fin
FO_debut
[inline]=Ε
FO_fin
HTML_debut
Ε
HTML_fin
JS_debut
\x26#917;
JS_fin
BALISETXT_SAUT
BOOLEAN_Symbol
BaliseJS_debut
\x5bbr\x2f\x5d
BaliseJS_fin
Balise_debut
[br/]
Balise_fin
FO_debut
FO_fin
HTML_debut
<br/>
HTML_fin
JS_debut
\x3cbr\x2f\x3e
JS_fin